Średnie wynagrodzenie w Polsce to 4277,32 zł brutto – to dane z początku roku podane przez GUS, dotyczą firm zatrudniających nie mniej niż 10 osób. Tyle mówią dane, ale realia są już trochę inne. W wielu miejscach w Polsce przy umowie o pracę wypłacane jest minimalne wynagrodzenie, a umowy cywilno-prawne przewidują jak najmniejsze stawki. W rezultacie wspomniana kwota brutto dla wielu osób pozostaje wyłącznie marzeniem.

Po co ten ekonomiczny wstęp? Po to, by przypomnieć, że podczas codziennych zakupów to cena jest zasadniczym, a często jedynym czynnikiem decydującym o wyborze tego, czy innego produktu. Wiele osób nie kupuje tego, na co ma ochotę lub czego potrzebuje, ale to, na co pozwalają zasoby portfela. I jak w takiej sytuacji myśleć o Sprawiedliwym Handlu?

Przypomnijmy – Sprawiedliwy Handel to ruch wspierający drobnych rolników i przeciwstawiający się ich wyzyskiwaniu. Niemal całe południe naszego globu swą gospodarkę opiera na rolnictwie. To także obszar o dużej liczbie ludności i wysokim wskaźniku ubóstwa oraz analfabetyzmu. Na południu warunki do pracy i życia są bardzo ciężkie, często brakuje podstawowych rzeczy, edukacja niemal nie istnieje, wiele osób to analfabeci lub półanalfabeci.

W takich warunkach pośrednicy sprzedający artykuły rolne do bogatszych krajów mogą podyktować producentom dowolnie niską kwotę. Typowy rolnik z Kostaryki czy Kamerunu może albo sprzedać to, co udało mu się wyhodować, za śmiesznie niską cenę, lub pozostać z całym zbiorem. W rezultacie ubóstwo się ugruntowuje i pogłębia, a zyski czerpią kolejni pośrednicy.

Fair Trade

Sprawiedliwy Handel walczy o to, by ci krzywdzeni rolnicy mieli takie same prawa jak kolejne ogniwa łańcucha dostaw. Jednym z istotniejszych założeń jest ustalenie minimalnej płacy. I tu wracamy do ekonomii. Jeżeli producenci będą musieli więcej zarabiać, można założyć, że końcowa cena danego artykułu się podniesie. A przez to może stać się on dla wielu za drogi…

Faktycznie, większość artykułów z logo Fair Trade odznacza się wyższą ceną niż ich „normalne” odpowiedniki. I wtedy osoby ze wstępu niniejszego artykułu nawet nie spojrzą w ich stronę. Co kogo może obchodzić jakiś plantator z Etiopii – wybieram najtańszą kawę, bo tylko na taką mnie stać. Banany z Fair Trade? Fajnie, może nawet to pożyteczna idea, ale mogę sobie pozwolić tylko na te najtańsze.

Powoli jednak ekonomia zaczyna iść w parze ze Sprawiedliwym handlem i w handlu pojawiają się artykuły niewiele droższe niż konwencjonalne lub nawet w takich samych cenach. Zatem kiedy odpada argument ceny, warto pomyśleć o losie osób, dzięki którym można cieszyć się kubkiem kawy lub tabliczką czekolady. I sięgnąć po ten produkt, na którym znajduje się logo Fair Trade.