Coraz częściej strony pogodowe czy serwisy pogodowe, oprócz prezentowania klasycznych map pogodowych, przedstawia także profesjonalne prognozy burz. Pragniemy przybliżyć, dlaczego tak niezmiernie ważne jest właściwe prognozowanie burz.

Nie będziemy w tym miejscu tłumaczyć mechanizmów towarzyszącyvh powstawaniu burz, zajmiemy się raczej warunkami jakie muszą być spełnione, aby burza mogła powstać. Każda strona pogodowa, trudniąca się prognozowaniem, a także pozostałe media jak radio czy telewizja – o ile mają zatrudnionych zawodowych meteorologów, bądź amatorów – korzysta z tzw. modeli pogodowych.

Modele pogodowe na podstawie komputerowych symulacji są w stanie wyliczyć i przedstawić warunki pogodowe, dla na przykład Polski. Przedstawia się je przy pomocy kilkunastu parametrów, na podstawie których tworzy się prognozy pogody, a także prognozy burz. Prognozowanie występowania tego zjawiska jest niezwykle ważne, w naszym kraju nie grożą nam trzęsienia ziemi, huragany czy klęski susz. Jedyne zagrożenie niosą za sobą ulewy i własnie burze.

Burzom bardzo często towarzyszą groźne zjawiska, jak pioruny, bardzo silny wiatr oraz także ulewne opady. Wykorzystując informacje zawarte w postaci poszczególnych parametrów, osoby trudniące się prognozami są w stanie ocenić siłę zjawisk. Silne zjawiska wystąpiły w tym roku na Podkarpaciu, miało to miejsce w połowie sierpnia. To właśnie na podstawie modeli pogodowych, meteorolodzy byli w stanie wydać odpowiednie prognozy burz oraz wydać stosowne ostrzeżenia. W tym wypadku poza ulewnym opadem deszczu, możliwymi opadami gradu, wydano także ostrzeżenie o możliwym przejściu tornada. Jako się później okazało to miało miejsce.

Jak zatem tworzyć prognozy burz?

Ważne jest określenie i sprecyzowanie mas powietrza, które napływają do Polski, te pochodzenia morskiego odznaczają się znacznie większą chwiejnością oraz są bardziej zasobne w wilgotność. W zimie mamy wówczas przelotne opady śniegu, deszczu, a w lecie burze. Niekiedy burze z gradem.

Parametrów określających chwiejność atmosfery jest wiele:

CAPE – Energia potencjalnie dostępna konwekcyjne.

CIN – Określa ilość energii hamującej konwekcję

KI –Wartości KI im wyższe tym większa szansa na wystąpienie konwekcji (kondensacji pary wodnej), a co za tym idzie burzy.

DLS – Parametr oznaczający uskok wiatru między poziomami 0 km a 6 km nad poziomem gruntu.

Parametry LI lub LFTX– Określa różnicę pomiędzy temperaturą otoczenia, a temperaturą unoszonej cząstki. Silnie ujemne wartości LI mówią nam o znacznej niestabilności w atmosferze. Przyjmuje się , że wartości poniżej zera lub około zera , są sprzyjające dla powstania burz.

LCL – określa wysokość poziomu kondensacji wymuszonej. Wysoki poziom kondensacji utrudnia powstawanie burz.

LLS – Jest to parametr określający uskok (różnicę) wiatru na wysokości 0-1km. Wysokie wartości sprzyjają powstawaniu burz o dużej sile wiatru.

Jest jeszcze kilka warunków, które należy uwzględniać jak ilość wilgoci w atmosferze, kierunek wiatru czy punkt rosy. Jeszcze ciekawsze od prognozowania burz jest ich obserwacja. Pioruny potrafią być naprawdę malownicze, także nocna burza powoduje specyficzny nastrój i klimat lata.

Mam nadzieję, że ta skromna wiedza może pomóc w lepszym rozumieniu zjawiska i pokazać jak trudne jest do przewidzenia. Gdyż prognozuje się obszar występowania, nigdy zaś nie wskaże się dokładnego miejsca oraz trasy pojawienia się burzy! Może być tak, że w jednej miejscowości padał grad do 4 cm średnicy, a 2 kilometry dalej, od tego miejsca nie spadła ani kropla deszczu, bądź tylko lekko padało. Przyroda potrafi być niezwykle nieprzewidywalna.