To obok Sudetów, jedno z najstarszych (przełom syluru i dewonu) pasm górskich w Polsce. Pod względem budowy geologicznej są najbardziej intrygującymi wzniesieniami w Polsce. Położone są po południowo-wschodniej stronie kraju, na wyżynie kieleckiej. Ich nazwa pochodzi od relikwii Świętego Krzyża, które przechowywane jest w klasztorze na Łysej Górze. Najwyższy szczyt Gór Świętokrzyskich to Łysica, leżąca na wysokości 612 m. n. p. m. Podzielić je można na trzy ogólne części-północną, centralną i południową, a w każdej z nich znajduje się po kilkanaście pasm. Choć sprawiają wrażenie wzniesień niewielkich, o łagodnych kształtach-stanowi to ich ogromny atut i dzięki temu, niezwykle dobrze rozwinęła się w tym rejonie turystyka piesza. Walory krajobrazu sprawiają, że piesze wędrówki są niesamowitym przeżyciem-obserwować można podczas nich różne formy terenu, piękne skały, ruiny zamków, wyjątkowe jaskinie, a także podziemne jeziora.

Budowa geologiczna
Zróżnicowana budowa Gór Świętokrzyskich związana jest z tym, że poszczególne ich pasma wykształcały się w różnych okresach: Łysogóry, Pasmo Jeleniowskie i Masłowskie (skały kambryjskie), Pasmo Zelejowskie i Chęcińskie (osady dewońskie), dno Doliny Wilkowskiej (ordowik i sylur). Na uwagę zasługują także liczne jaskinie oraz kamieniołomy, a zwłaszcza wzgórze Kadzielnia (także rezerwat przyrody), położone na terenie Kielc, którego podziemia są wypełnione poprzez wody tworzące Szmaragdowe Jezioro.

Fauna i Flora
Charakterystyczne dla Gór Świętokrzyskich są zwarte kompleksy leśne-puszcze liściaste, iglaste, a także obszary mieszane (bory jodłowo-bukowe, lasy dębowo-sosnowe). Lasy te posiadają bogatą roślinność-wiele gatunków paproci i widłaków pozostaje pod ochroną. Gołoborza porośnięte są rzadkimi górskimi odmianami mchu, paprociami, trawami i krzewami. Na szlakach Świętokrzyskiego Parku Narodowego, spotkać można rzadziej występujące gatunki roślin np.: arnikę górską, goździk siny czy wężymord stepowy. Najczęściej występujące zwierzęta to: jelenie, daniele, łasice, borsuki, kuny, bobry, dziki, nietoperze i zające. Spotkać też można wielu ciekawych przedstawicieli z grupy ptaków: bociany czarne, orliki krzykliwe czy cietrzewie. W Górach Świętokrzyskich nie brakuje także gadów- natknąć się można na kumaki, ropuchy czy jaszczurki zwinki. Ponadto występują tam piękne motyle, wszystkie objęte ochroną: paź królowej, zmierzchnica czy paź żeglarz.

Atrakcje dla turystów
Walory turystyczne gór, zapewniają świetne warunki do uprawiania turystyki aktywnej. Jednymi z najciekawszych atrakcji turystycznych jest Święty Krzyż, Jaskinia Raj i Dąb Bartek. Klasztor Świętego Krzyża liczy ponad tysiąc lat-usytuowany jest na szczycie Łysicy. Przechowywana jest tam relikwia krzyża, na którym miał umrzeć Jezus Chrystus. Na terenie gór znajduje się też Jaskinia Raj-uważana za jedną z najpiękniejszych w Polsce. Ostatnią, najbardziej popularną atrakcją, jest Dąb Bartek-najbardziej znane polskie drzewo, liczące ponad 700 lat.